بررسی بیان ژن های دخیل در مسیر بیوسنتزی گلیکوزیدهای استویولی در پاسخ به شرایط تنش خشکی

چکیده: دیابت یکی از شایعترین و مهمترین بیماریهای مشاهده شده در طب بالینی است. برطبق آمارهای بدست آمده از سازما ن بهداشت جهانی، شیوع وگسترش دیابت درسال 2025 به 35 درصد افزایش میا بد. تعدادی داروی هیپوگلیسمی خوراکی وجود دارد. این داروها موثرند، اما دارای اثرات جانبی مضری می باشند. افزایش تقاضا برای استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری دیابت،به علت اثرات جانبی دارو های شیمیایی مانند انسولین و عوامل هیپوگلیسمی خوراکی می باشد. مطالعات گیا ه شناسی نشان میدهد که بیش از 1200گونه گیاهی با خاصیت هیپوگلیسمی داریم. در میان گیاهان با خاصیت آنتی دیابتیک،stevia rebaudiana ، یکی از موثرترین گیاهان می باشد.اهمیت این گیاه به دلیل وجود شیرین کننده های گلیکوزیدی در برگهای آن می باشد. از میان موثرترین گلیکوزید های استویولی استویا می توان به استویو ساید و ربادیو سایدa اشاره نمود. با توجه به اینکه ربادیوساید a شیرین ترین گلیکوزید استویولی جدا شده از برگهای استویا بوده و فا قدکالری بوده و باعث افزایش قندخون نمی شود، آن را می توان به عنوان یکی ازمهمترین گلیکوزید های استویا با خواص ضد دیابتی قلمداد نمود. با توجه به اینکه کشور ما ایران، از نظر آب و هوایی جزء نواحی گرم و خشک بوده و در کل کشور کم آبی می باشد، در این تحقیق ، استویا در شرایط کم آبی و تحت تنش خشکی رشد نمود و سپس اثر تنش خشکی را بر میزان بیان سه ژن کلیدی مسیرتبدیل استویوساید به ربا دیوسایدa ،که شامل ugt85c2- ugt76g1-ugt74g1می باشند، بررسی نمودیم. سپس rna را از نمونه های تیمار خشکی با استفاده از روش ctab استخراج نمودیم و با کیت سنتز cdna ساخت شرکت فرمنتاز ، cdnaآن را تهیه نمودیم. در نهایت با استفاده از روش real-time pcr میزان بیان ژن های مذکور را بررسی کردیم.نهایتا" با آنالیز نتایج real-time pcr ، ugt76g1 به عنوان ژن کلیدی در مسیر بیوسنتز استویو ساید به ربادیو ساید a شناخته شد. کلمات کلیدی: استویا، دیابت، گلیکوزیدهای استویولی، تنش خشکی، ربادیو سایدa ،